NOVE MEDICINSKE TEHNOLOGIJE
Koje tehnološke inovacije u medicini su danas aktuelne? Kako tehnologija pomaže medicini pri lečenju? Šta je bionička tehnologija?
Medicinske tehnologije i inovacije u medicini predstavljaju niz mera i procedura koje sprovode stručnjaci u cilju očuvanja zdravlja. Ove tehnologije ne podrazumevaju samo lečenje pacijenta već posebno naglašavaju važnost prevencije kao najbolje metode za borbu protv bolesti.
U odnosu na neke druge nauke u poslednjih dvadesetak godina na polju medicinskih tehnologija došlo je do izuzetno velikog napretka, što je logično jer medicinske tehnologije koriste dostignuća iz svih domena ljudskih delatnosti.
Ipak, ovaj izuzetan iskorak medicinske tehnologije i značajne inovacije u medicini ne znači da smo uspeli da porazimo sve bolesti. Naprotiv, u nerazvijenim zemljama još uvek dolazi do pojave epidemija i javljaju se bolesti koje su u razvijenim zemljama u potpunosti iskorenjene ili su svedene na minimum.
Svetska zdravstvena organizacija sprovodi mere kako bi smanjila ove razlike između razvijenih i nerazvijenih zemalja u pogledu dostupnosti terapijskih procedura i mera.
Inovacije u svetu medicine
Većina današnjih dostignuća u polju medicine bila bi nezamisliva bez napratka računara i informatičkih sistema. Neke od inovacionih tehnologija biće opisane u daljem tekstu.
Glavne inovacije u medicini danas su:
3D štampa u medicini
Tehnologija 3D štampanja omogućava proizvodnju trodimenzionalnih objekata, to mogu biti slušni aparati, zubne proteze, u poslednje vreme radi se na razvoju tableta za oralnu upotrebu koje bi se proizvodile ovom tehnikom. Ova tehnologija unapređuje ishode lečenje i umnogome olakšava život pacijenata.
Istraživačke grupe na prestižnim univerzitetima razvile su metodu kojom bi se u budućnosti mogla znatno smanjiti neplodnost kod žena . Naučnici su primenom 3D tehnike konstruisali specijalne želatinske pločice sloj po sloj. Na tim pločicama se kasnije buše rupe i stvaraju ulegnuća koja predstavljaju mesto u kom se ugrađuju folikuli.
Ove veštačke jajnike uspešno su primenjivali kod neplodnih ženki miševa. Ovom metodom je nakon nekoliko dana nakon implantaciju u životinju uspešno izvršena oplodnja.
Bionička tehnologija
Zamena za oko – ova tehnologija koja je trenutno u velikom razvoju jednog dana bi mogla omogućiti slepim osobama da ponovi vide. Način rada ovog sistema koji je još uvek u fazi razvoja zasniva se na primeni video-kamere koja bežičnim putem šalje slike do kompjuterskog čipa koji je ugrađen u pacijentovu retinu koja reaguje na svetlost i signale koje stvara ovaj mikročip, ove informacije se putem neurona kasnije prenose do deo u mozgu koji je zadužen za vid.
Mozak proizvodi impulse koji se uz pomoć niza vlakana i posredstvom neurotrasmitera prenose do mišića uzrokujući pokret. Pomoć paralizovanim osobama koju pruža ova tehnologija sastoji se u tome da uz pomoć implanta u mozgu informacija iz zdravog moždanog tkiva prenese na mišićno tkivo i na taj obezbedi željeni pokret.
Uz pomoć ove tehnologije pruža se mogućnost poboljšanja kvaliteta sluha kod osoba sa oštećenjem. Dizajn veštačkih ekstremiteta primenom 3D štampe je znatno jednostavniji u poređenju sa zamenom ili usavršavanjem slušnog aparata. Jedno od velikih otkrića primenom ove tehnologije postignuto je pre manje od decenije.
Naime, razvijen je kohlearni implant, i obezbeđena je zamena puža koji predstavlja deo unutrašnjeg uha. U ovom delu uha dolazi do transformacije zvučnih vibracija u električne signale koji se potom šalju do mozga. U ovom inovativnom sistemu mikrofon pretvara zvuke u impulse koji se na sofisticiran način prenose do dela mozga koji je zaslužan za čulo sluha.
Pomoć osobama sa dijabetesom
Svake godine sve je veći broj pokušaja da se razvije sistem koji bi pacijentima obolelim od dijabetesa olakšao kontrolu nivoa glukoze u krvi. Sada su naučnici na korak od konačnog rešenja, uz pomoć nove tehnologije pruža se mogućnost stvaranja automatskih sistema za isporuku insulina što praktično znači bolja regulacija bolesti i sprečvanje njene progresije.
Princip rada ovih uređaja zasniva se na stalnom praćenju nivoa glukozeu krvi. U odnosu na nivo glukoze ovaj sistem tačno podešava dozu insulina koju ubacuje u krvotok. Na ovaj način se sprečava niz neželjenih efekata koji mogu nastati usled neadekvatne primene insulina, naročito kod starijih osoba.
Sve ovo je omogućeno povezivanjem insulinske pumpe sa smartfonom koji uz pomoć novih algoritama kontroliše nivo glukoze i spaja sve u funkcionalnu celinu koja uslovno predstavlja veštački pankreas.
Milan Popović